Your Custom Text Here
De Tuin van Jan is Amsterdams eerste echte Regentuin. Overtollig en kostbaar regenwater wordt hier opgevangen en bewaard. Zo raakt het Amsterdamse riool niet overbelast tijdens zware regenbuien. Zo maakt de Regentuin van Jan Amsterdam leefbaar en regenbestendig. We Make the City. ClimateProof !
Zaterdag & zondag a.s. open van 12 tot 6.
De mooiste Paradijs – tuin van de Baarsjes ook dit seizoen weer iedere zondag open van 12 tot 6.
Half april 2019: Begin van de tuinlessen van koning Cyrus
8 & 9 juni: Open Tuinendagen Amsterdam West
September – oktober: ‘Mind the Gap’
Deze tuinder ligt aan de Jan van Galenstraat, naast de beroemde Markthallen in Amsterdam West. Hij symboliseert de oude Noordhollandse tuinders die de hoofdstad al eeuwenlang voorzien van groente en fruit, aangevoerd door gammele schuiten via sloten en kanalen.
Hij ligt er tussen de rozenperken, in zijn hand een poster van het “Pop-up Park”, een initiatief van enkele jaren geleden alweer voor de aanleg van een openbaar stadspark op een verlaten binnenterrein achter het Mercatorplein. Het Pop-up Park was een tijdelijk park waar buurtbewoners werden uitgenodigd gezamenlijk een permanente stadstuin te ontwerpen. Met deze input uit de buurt ontstond de Tuin van Jan. De naam werd bedacht door een buurtbewoner omdat de binnentuin ingeklemd ligt tussen de Jan van Galenstraat en de Jan Eef.
De tuin kreeg drie functies toebedacht. Het is een stiltetuin omdat de bewoners van deze drukke Baarsjes behoefte hadden aan rust en stilte nu de Amsterdamse parken steeds drukker worden. Het is een ‘regentuin’ die regenwater opvangt en buffert en zo bijdraagt aan de bespreking van de wateroverlast rondom dit binnenterrein. Regenwater wordt opgevangen en tijdelijk vastgehouden zodat het Amsterdamse riool niet overbelast raakt tijdens extreme regenbuien die steeds vaker voorkomen vanwege de klimaatverandering. Natuurvijvers vangen veel regenwater op. Daarnaast zijn er 10.000 stoeptegels verwijderd zodat het regenwater de grond in kan zakken en het binnenterrein zijn werk kan doen als ‘spons’ voor de stad. En ‘last but not least’ is de Tuin van Jan een zogenaamde ‘paradijstuin’: een ommuurde tuin met een poort, veel water, geurende bloemen en een hoop symmetrie en symboliek. Een paradijstuin is de aardse nabootsing van het paradijs, ze komen overal in de wereld voor. Zo kennen we de tuinen van het Alhambra, de Marokkaanse riads, de tuinen van de Taj Mahal, om er maar enkele te noemen. Allemaal paradijstuinen. Die oude Perzische koning Cyrus was de eerste die een paradijstuin aanlegde, ‘paradisaem’ is het Perzische woord voor ommuurde tuin. Inmiddels is het verhaal van koning Cyrus en zijn tuin de leidraad voor het succesvolle educatieve programma. Kinderen leren wat een ‘tuin’ precies is en ontwerpen zelf op papier een tuin.
De Tuin van Jan wil ook een proeftuin zijn voor binnenstedelijke klimaatkwesties als wateroverlast en stedelijke oververhitting. De tuin biedt low-tech en hanteerbare oplossingen voor de uitdagingen die op ons af komen met het veranderende (stads)klimaat.
Groeten uit Jan
Vanaf 1 april a.s. is de Tuin van Jan weer elke zondag open van 12 tot 18 uur. Iedereen is van harte welkom!
Het lesprogramma voor basisscholen, ‘Je eigen paradijs’, gaat eveneens van start op 1 april.
Op 12 en 13 maart kun je in de Tuin van Jan een bijzonder openluchtconcert bijwonen: een uitvoering van het stuk 4’33” van John Cage! Op de poster hieronder staan alle details.
Na de zomervakantie start het kindereducatieprogramma van de Tuin van Jan voor kinderen van de basisschool. Geïnspireerd door het sprookjesachtige verhaal over Koning Cyrus en zijn paradijstuin, leren kinderen de natuur kennen, hun zintuigen gebruiken en plantmateriaal ordenen. Ze maken met planten hun eigen paradijs.
Lees snel verder!
Jan heeft een officiële tuindichter! Deze zomer zal Saskia Stehouwer elke week in de tuin verblijven en haar observaties vormgeven in een zogenaamd ‘tuindicht’, dat in de tuin hangt en hier op de site is te lezen bij de rubriek ‘tuindichten’. Zij stelt zich even aan u voor.
Sinds een paar weken ben ik als tuindichter verbonden aan de Tuin van Jan. Dat houdt in dat ik elke week een paar uurtjes ga doorbrengen in deze mooie stiltetuin en vervolgens een kort gedicht schrijf over wat me is opgevallen die dag, eventueel met foto of illustratie erbij. Ik vind het heerlijk om in zo’n rustige, natuurlijke omgeving te kunnen werken waar de inspiratie letterlijk voor het oprapen ligt! Zelf woon ik in de James Cookstraat, dus de Tuin van Jan is nog geen minuut lopen van mijn huis, maar het voelt als een andere wereld. De stad is ineens heel ver weg als je omringd bent door groen en fluitende vogels.
Als lid van het Jan Maijen Collectief was ik betrokken bij de realisatie van de Tuin van Jan, vandaar dat ik het extra leuk vind om er nu wat meer tijd te kunnen doorbrengen. Naast dichter ben ik ook tuinier en natuurliefhebber: ik verbouw mijn eigen groenten in mijn Haarlemse volkstuin, ik werk bij natuurwinkel Estafette op de Bos en Lommerweg en ik volg een permacultuuropleiding.
Elk nieuw ‘tuindicht’ dat ik maak, hangt op zondag in het tuinpaviljoen en de rest van de week in de vitrine aan de voorkant van de school. Natuurlijk verschijnt het ook op facebook en op deze pagina. Als je meer over mij wilt weten, kun je op mijn website kijken: saskiastehouwer.nl. Mijn debuutbundel Wachtkamers, die in oktober 2014 verscheen bij Uitgeverij Marmer, ligt ter inzage in het tuinpaviljoen.
1231 ‘buren’ hebben de Tuin van Jan in 2014 bezocht. Dat is gemiddeld 33 bezoekers op een gemiddelde openingsdag (zondag).
Vaders en moeders maken foto’s van hun kroost temidden van uitbundig bloeiende ‘Kattenstaarten’ of op de catwalk over de regenvijvers. Kinderen uit de buurt sjouwen met emmertjes pompwater naar de bloembedden. Oudere buren komen een boekje lezen of een potje breien in stilte ( Stiltetuin).
Studenten van de Meesteropleiding Coupeurs vieren hun eerste ‘graduation’ in de Tuin van Jan en maar liefst 80 3-VWO’ers van het Callandlyceum doen onderzoek naar de waterkwaliteit van het vijverwater, i.s.m. ecologen van Waternet. Historische rondwandelingen door de Baarsjes doen ook de (Paradijs)tuin van Jan aan.
Kortom, ook in het 2e seizoen wordt Jan goed bezocht. De tuin heeft iedereen wat te bieden – stilte, rust en schoonheid vooral – en de buurt gaat de tuin echt ‘gebruiken’. Ook andersoortige bezoekers doen de tuin aan: de eerste libelle is gesignaleerd en ook kikkers en roodborstjes voelen zich steeds meer thuis.
En ook als ‘Regentuin’ doet Jan ook iets terug voor de buurt, zo bleek weer op 28 juli toen een mega-bui de hoofdstad blank zette.
U weet het wellicht nog niet maar aan de Jan Eef ligt Amsterdams eerste echte Regentuin (van Jan). Hier is al veel ervaring opgedaan bij het bufferen en bergen van regenwater tijdens extreme regenbuien. De vijvers vangen het regenwater op van het dak van het oude schoolgebouw. Er zijn 10.000 stoeptegels weggehaald uit de binnentuin die sindsdien als ‘spons’ werkt. Overtollig regenwater zakt langzaam de grond in. Dit alles om te voorkomen dat al dat regenwater rechtstreeks het riool in loopt en het afwateringssysteem zwaar overbelast. Aldus helpt de Tuin van Jan mee met het ontlasten van het Amsterdams riool.
De Tuin van Jan werkt nauw samen met Amsterdam Rainproof en is mede-ondertekenaar van de landelijke intentieverklaring waar waterschappen, overheden en andere maatschappelijke organisaties en initiatieven aangeven zich actief in te zetten voor het klimaatbestendig maken van Amsterdam en Nederland.
Ook alle vrijwilligers dank voor jullie liefde en aandacht. Het is eigenlijk ongelooflijk dat de tuin er in zijn tweede jaargang al zo volgroeid en prachtvol bij ligt. Jan is nu in winterslaap maar we zitten niet stil. De vijvers worden onderhouden, de composthopen moeten om, de haagbeuk gefatsoeneerd en de bollen geplant.
De eerste sneeuwklokles zijn al gesignaleerd maar die winter moet nog wel beginnen ? Verwarrend die klimaatverandering.
In april gaan we weer open. Tot dan !
Groeten uit Jan !
Ja inderdaad gefeliciteerd: 16 voortuintjes in de Vespuccistraat zijn door bewoners in zelfbeheer genomen. En dat was het doel van Project ‘Vespuccistraat – Parkstraat’ in de mooiste straat van Amsterdam West. De Vespuccistraat is in de jaren ‘20 ontworpen als ‘groene loper’ naar het Erasmuspark. Een Parkstraat dus. Ze hadden het beter ‘Vespuccilaan’ kunnen noemen. 80 voortuintjes telt de straat en dat maakt hem zo bijzonder. Maar helaas wordt slechts de helft door bewoners met liefde en aandacht onderhouden. De andere helft wordt door het stadsdeel beheerd. Daar worden onderhoudsarme roosjes geplant en een paar keer per jaar wordt er onbetrokken wat geschoffeld door een ‘aanbestede’ hovenier. Goedbedoeld allemaal maar een beetje zonde. Vandaar deze aktie om zo nog meer voortuintjes in bewoners-zelfbeheer onder te brengen.
De openluchttentoonstelling over de Vespuccistraat – de geschiedenis, de bewoners en praktische tips over onderhoud van stadstuinen – werd afgerond met een Stekkiemarkt waar men zich kon inschrijven als beheerder van een voortuin. De respons was goed, 16 extra voortuinen in bewoners-zelfbeheer. Stadsdeel West gaat een nieuwe bruikleenovereenkomst maken voor de kersverse beheerders.
De toekomst is aan bewoners-zelfbeheer van al dat stedelijk groen. Overal worden de budgetten voor groenbeheer gekort en de burger kan veel beter zijn ‘eigen’ voortuintje schoffelen en beplanten. Met meer aandacht, liefde en betrokkenheid. Want zoals bekend: een ‘betrokken’ stad is een duurzame stad.
Beste vrienden van de Tuin van Jan,
De “online” Jan loopt iets achter de echte Jan maar de tuin is na een korte en zachte winterslaap weer geopend voor het publiek. Iedere zondag van 12 tot 18 uur.
En iedere zaterdag wordt er getuinierd, geschoffeld, geplukt en gecomposteerd door buren en buitenlui, van 10 tot 14 uur. We zijn altijd op zoek naar handige, groene handjes. Dus als je zin hebt ?
Hierbij een kleine foto-impressie van de eerste weken van ons 2e jaar. In jaar 1 lag Jan er nog een beetje bij als een nette Aalsmeerse Vinex-tuin en dat kwam omdat ie nog zo kersvers was. Maar nu is de tuin zijn harde kantlijnen kwijt en begint te golven, te verzachten en zijn eigen natuurlijke weg te gaan. De meeste bewoners – van Lenteklokje tot Afghaanse tulp en van boomklever tot gestreepte kikker, langzaam ontwakend onder het riet van de vijverkant – voelen zich er prima thuis.
Gestreepte kikker
We hopen van harte dat jullie ook dit jaar weer komen genieten van de stilte en de schoonheid van de Tuin van Jan: ons eigen stadsparadijs in hartje Baarsjes.
Groetjes van Jan.
Buurtbewoners ontfermen zich in een heerlijk zonnetje over het onderhoud van de Tuin van Jan. Elke zaterdag vanaf 10:00 buigen we ons met een kritisch oog over het wel en wee van de planten; lastige onkruiden krijgen geen kans. Jan staat er tip-top bij!
Een gulle gift van stadsecoloog Martin Melchers; hij doneert aan Jan een fietstas vol met jonge padden!! Met zorg worden deze schitterende diertjes in hun nieuwe thuis losgelaten. Ze zijn nog piep klein en buiten gewoon teer van gestel. Deze slimmerikken zorgen vast dat ze een goeie verstop plek vinden in en rond de vijvers.
Kijk daar gaat die kleine rakker!
De Tuin van Jan is nog maar enkele maanden oud, maar toch hebben al veel mensen het plekje ontdekt. Elke zondag kun je er lekker een boek lezen, wandelen, maar er zijn ook breiende buurtbewoners gesignaleerd. Kortom het is een plek met meer privacy dan een gewoon park en je kunt je er uitstekend concentreren. In de binnentuin zit je altijd uit de wind dus bij het minste zonnetje is het er al fijn.
Op woensdag 15 mei was het zover: de Tuin van Jan werd officieel geopend! En hoe: de zon brak ineens door, vanuit Café Cook werden schalen vol heerlijke hapjes aangevoerd, de narcissen stonden als enige in Nederland nog steeds in bloei, net als hyacinthen, tulpen en allerlei ander blij lentespul, en de Tuin van Jan werd bevolkt door wel honderd vrolijke bezoekers, die allemaal heel tevreden waren met het resultaat.
De kinderen vermaakten zich met de ‘catwalk’ en later ook met de fontein die aanging toen portefeuillehouder Hetty Welschen (Stadsdeel West) en Lidy van der Schaft, directeur Wonen van Woonstichting De Key, samen op een knop drukten om Jan officieel te openen.
Het was een gezellige bijeenkomst waar buurtbewoners elkaar spraken, nieuwe vrijwilligers zich meldden en zelfs een minuut en tien seconden stilte in acht werd genomen, omdat Jan ten slotte een stiltetuin is. Maar deze middag even niet, want het bleef nog lang onrustig achter het Jan Maijenplein..
Zie ook het fotoalbum op facebook!
De opening wordt verricht door buurtbewoners samen met portefeuillehouder Hetty Welschen (Stadsdeel West) en Lidy van der Schaft, directeur Wonen van Woonstichting De Key die deze stadstuin mede mogelijk hebben gemaakt.
Deze ‘paradijstuin’ is door buurtbewoners bedacht en ontworpen en functioneert als waterbuffer voor de wijk. Het is Amsterdams eerste ‘stiltetuin’ middenin in een van de meest hectische stadsdelen van de hoofdstad, achter de Jan Eef, vlakbij het Mercatorplein.
Met dank aan Tomek
Aan de achterkant, in de Tuin van Jan. Woningen Beschikbaar, per direct. For Birds Only !
(officiële opening Tuin van Jan: 15 mei 2013)
